Antalya’nın tarihi tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar sürekli gelişerek gelmiştir. Özellikle medeniyetin gelişmesiyle ortaya çıkan şehir devletleri için sedir büyük öneme sahip olmuş, ticarette büyük bir yer edinmiş.
GEMİ YAPIMINDA KULLANILDI
Antalya’daki Akdeniz’e kıyısı olan antik kentler özellikle Perge, Aspendos, Phaselis, Olympos, Attaleia, Patara, Magydos, Limyra, Myra, Side gibi kentler deniz ticaretinde önemli role sahipti. Gemi yapımı için dayanıklı ve suya karşı dirençli malzemeler gerekli olmuş ve bunu da sedir ağaçlarından karşılamışlardır. Antalya’da sedir ağaçlarının çok olması bu gemilerin yapımlarını hızlandırmıştır.
TAPINAK VE ANITSAL YAPILAR
Sedir ağacı ayrıca kutsal ve değerli bir malzeme olarak da görülmüş, tapınakların ahşap çatıları ya da sunaklar sedir ağaçları ile yapılmış. Dayanıklılığı nedeniyle bu yapılar uzun yıllar ayakta kalmayı başarmıştır.
MEZAR VE LAHİTLER
Likya kaya mezarları ve lahitlerde ağacından yapılmış bazı parçalar bulunmuş, Likyalılar sedir ağaçlarının çürümeye karşı dayanıklı olduğu için özellikle mezar kapakları ve sandukalarda tercih edilmiş.
TİCARET VE İHRAÇ MALZEMESİ
Sedir ağacı, antik dönemde yurt dışına ihraç ediliyordu. Phaselis ve Side gibi limanlar, sedir ticaretinde önemli bir rol oynamıştır. Sedir kerestesi, Mısır ve Mezopotamya gibi uzak diyarlara bile gönderilmiştir. Mısır’daki bazı tapınak ve gemi kalıntılarında sedir ağacı izleri bulunmuştur.
MİTOLOJİ
Sedir ağacı antik dönemde mitolojik ve sembolik bir öneme sahip olmuştur. Uzun boyu ve görkemli görüntüsü ile tanrılara olan yakınlığı simgelemiştir. Aynı zamanda, doğa tanrıçaları ve ormanların kutsallığı ile ilişkilendirilmiş. Antalya’da tanrıça Artemis’in kültü, ormanlarla ve sedir ağaçlarıyla bağlantısı bulunuyor.
KORUNMASI VE ÖNEMİ
Antik dönemde sedir ağaçlarının fazla kesilmesi nedeniyle günümüzde nesli tehlike altında olan grupta yer alıyor, bu nedenle de ormanlık alanlarda korunmaya çalışılıyor. Sedir ağaçları, hem çevre dengesini sağlamak hem de kültürel miras açısından hala büyük önem taşımaya devam ediyor.
UĞUR FİDAN
