Antalya 5 Mart 1207’de Anadolu Selçuklu Sultanı I. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından ele geçirilip Türk yurdu haline getirilmişti. Antalya’nın fetih süreci dışında kitabeler, yazılı kaynaklar dışında Selçuklu Devleti’nin yapısı hakkında bilgilerde veriyor.
Antalya Kaleiçi surlarında bulunan kitabelerde Selçuklular hakkında bilgiler yer alıyor. Fetih süreci İzzeddin Keykavus tarafından Antalya’nın nasıl kuşatılıp alındığı, kenti kuşatan iç surların üzerindeki devşirilmiş 41 adet sütunun alt yüzü üzerine işlenmiş sütunlarda söz edilmiş.
Kitabeler şöyle;
“Büyük Sultan, en büyük şahlar Şâhı, milletlerin boyunlarına malik (ümmetlerin idaresi elinde olan), Acem ve Arap sultanlarının Efendisi, din ve dünyanın yücelticisi, Şehid Sultan Keyhusrev oğlu Fetih babası Keykubad –Allah onun sultanlığını daim kılsın- devleti günlerinde bu yapı tamamlandı.”
Antalya Kaleiçi kitabelerden biri Alaadin Keykubad Burç ve Surları’nın on sekizinci burcundaki kitabedir. Kitabelerden birinde de;
“Minnet yalnız Allah’adır. Bu mübarek yapı, Büyük Sultan, en büyük şahlar Şâhı, milletlerin boyunlarına malik (ümmetlerin idaresi elinde olan), karanın ve iki denizin Sultanı, din ve dünyanın Yücelticisi, Keyhusrev oğlu Fetih Babası Keykubad –zaferi kutlu olsun- (devletinde), 622/1225 yılında (yapıldı).”
Fetihname metninin beş ana bölüme ayrıldığı biliniyor. İlk bölümünde Kelime-i Şahadet ve Antalya’nın yeniden fethinden söz ediliyor. İkinci bölümünden ise Gıyaseddin Keyhüsrev’in ölümünden sonra halkın yeniden çok tanrılı dine yöneldiğinden bahsediyor. Üçüncü bölümden Gıyaseddin’den sonra gelecek olan İzzeddin Keykavus’un unvanları sıralanıyor. Dördüncü bölümden ise yeniden fetih ile bazı ilginç bilgiler bulunuyor. Beşinci ve son bölümde ise kuşatma sonrası kentte onarımdan bahsediliyor ve Allah’a şükrediliyor.
Bu metinler Antalya’nın fetih edilme sürecine dair bilgiler verse de yeterli kaynak olarak görülmüyor.
UĞUR FİDAN
